Vertrekken van David

David deed de moeite om wat rechter op te gaan zitten toen zijn oudste dochter naast zijn bed knielde. 'Het is oké, ik neem het je niet kwalijk.' Nadat Iwone hem op de hoogte had gesteld van de plannen van zijn vrouw, had hij nog eens wat rond gevraagd in het kasteel. De mensen die hem wilde inlichten over wat er gaande was, hadden het altijd over de plannen van Adelaide: waarschijnlijk had Estella er tot nu toe niets mee te maken gehad, dat hoopte hij maar. 'En misschien is het ook maar beter zo, ik weet het niet.' zei hij en keek haar aan. 'Ik- ik hoop gewoon dat je er zelf ook over na hebt gedacht, je eigen mening vormt en niet enkel doet wat je moeder je opdraagt. Je bent en kan zoveel meer dan dat Ella.' zei hij met een klein glimlachje en pakte haar hand beet.

Estella wachtte op het geruststellende gevoel dat praten met haar vader haar op zou moeten leveren. Het kwam echter niet. Fronsend keek ze op de koning neer en liet ze de woorden langzaam tot haar door dringen. Uiteindelijk keek ze van hem weg en schudde licht haar hoofd. 'Maar je hebt niet genoeg vertrouwen in mijn kunnen gehad om me als mogelijke opvolger in te denken.' Estella liet de hand van haar vader gaan en draaide geagiteerd de ring om haar vinger rond. 'Ik snap dat dat wellicht nooit in je opgekomen is, het is ongebruikelijk, maar- maar er zijn meer dingen die ongebruikelijk zijn. Die niet zijn zoals het hoort.' Misschien had Ella getwijfeld als ze haar broer in haar eentje van de troon af had moeten stoten, maar haar moeder had het haar erg duidelijk gemaakt dat William niet erg dicht meer bij de troon stond. Daar hadden hun ouders van beiden kanten al veel aan gewerkt.

David sloot zijn ogen bij het horen van de woorden van zijn dochter. Ze was precies haar moeder. 'Estella, luister. Het feit dat het niet in me op is gekomen, heeft niets te maken met jou capaciteiten of kunnen.' Hij wilde niet dat zijn dochter dacht dat hij geen vertrouwen in haar had. De enigste reden waarom hij er geen vertrouwen in had, was omdat Adelaide achter dit alles zit. Hij had geen idee wat ze van plan was met het land en hij hoopte alleen maar dat ze door had waar ze zichzelf mee bemoeide op dit moment. 'Denk alsjeblieft niet dat ik geen vertrouwen in je heb, dat heb ik wel. En in jou ogen heb ik me waarschijnlijk schuldig gemaakt aan zaken waar ik me niet eens bewust van ben. En het spijt me als het voelt alsof ik je achter heb gesteld door je niet als troonopvolger aan te stellen, maar-' David nam een diepe zucht en keek haar aan. 'Het was niet mijn bedoeling om je ooit minder te laten voelen, dus het spijt me als ik dat wel heb gedaan.'

Estella wilde haar vader graag geloven, maar het was moeilijk. Ze balde haar vuisten en keek haar vader recht terug aan. Het was vreemd om plots een woede te voelen. Iets wat ze waarschijnlijk tegen haar moeder had moeten uiten aangezien zij degene was die had verzwegen wat haar taak zou zijn, die haar nu op haar plaats zette. 'Eerlijk gezegd, vader, kan het me niet veel deren of u wel of niet er aan hebt gedacht mij op de troon te zetten. Eerder doet het me wel wat dat u en moeder ons gebruiken in uw eigen plannen. William gaat nooit op de troon komen, is het niet? En dat komt niet omdat ik de troon van hem af pak of Henry, maar omdat moeder en u nooit samen konden werken. Niet eens voor het land en voor de kinderen. Samen was er misschien iets bereikt met William of zelfs met Henry of mij, maar nu-' Ze wist niet waar het plots vandaan kwam dat ze zich zo geërgerd voelde als ze dacht aan haar ouders vete. Wellicht kwam het begrip omdat ze nu zelf een ouder was.

'Het kan je wel deren, anders zat je jezelf nu hier niet zo op te fokken.' antwoordde hij terug met een opgetrokken wenkbrauw en ging iets verder overeind zitten. 'Luister, dit is het laatste woord wat ik hierover ga zeggen, Estella. Ik weet niet hoe lang ik nog heb, maar ik heb geen zin om mijn laatste dagen te moeten luisteren naar wat ik allemaal fout heb gedaan in mijn leven en ik weet, dat is een hoop. Nee, het huwelijk tussen mij en je moeder is nooit goed geweest en dat wisten we beiden vanaf het begin. Maar geen van ons beide heeft jullie ooit willen benadelen. Jou niet, Cecilia niet, William niet en Cordelia niet. Ik weet dat ik niet de perfecte vader ben geweest voor jullie en ik kan niets anders doen dan mijn excuses daarvoor aan te bieden. Als je nog meer te klagen hebt, doe vooral je zegje, maar als dat het enigste is waarvoor je bent gekomen wil ik je vragen om te gaan.' Ook al was het zijn dochter en was hij stervende, hij weigerde om te luisteren naar alles wat hij in haar ogen fout had gedaan.

Estella voelde langzaam het bloed naar haar hoofd stromen, niet van woede, maar van schaamte. Het was te absurd dat ze nu hier bij haar vader uit haar slof schoot terwijl hij op zijn sterfbed lag. Ze was beter dan dat en zou zichzelf in de hand moeten houden. Met rode wangen stond ze op. Pas toen ze de excuses hoorde nam de opwinding af. 'Ondanks dat jullie als man en vrouw wellicht het niet erg goed hebben gedaan, zijn jullie- zijn jullie goede ouders geweest. Niet samen, maar apart.' Estella keek naar haar voeten en glimlachte voorzichtig. In de enkele tellen dat ze hier was had ze al een heel scala aan emoties gevoeld. Na een jaar vol geluk met de komst van de kleine was het een onwennige verandering om plots zo geraakt te worden door andere gevoelens. 'Ik zal proberen om uw voorbeeld te volgen, vader. Ook al is het er één met imperfecties.' Ze wist niet of ze nu sprak over het regeren van Tarth of het ouderschap.

'Leer vooral van de fouten die ik heb gemaakt en zorg ervoor dat jij die omzeilt.' zei David en glimlachte kort. 'Hoe gaat het met Martin en Celine? Bij de goden, ze groeit zo snel. Ik kan het haast niet meer bijhouden.' Hij zag zijn kleindochter - tot zijn grote spijt - niet erg vaak, maar toen hij haar zag toen Estella weer naar het Westen kwam, kon hij zijn ogen haast niet geloven. Ze groeide als kool. Dat kon hij zich ook nog wel herinneren van zijn eigen kinderen, ze leerde iedere dag wel weer iets bij. Hij had altijd het idee gehad dat hij veel te veel had gemist in de jeugd van zijn kinderen. Er waren zoveel dingen die hij niet had gezien, zoals de eerste stapjes van Cecilia, of de eerste woordjes van William. Het was een schande, maar eentje waar hij niet veel aan kon doen op die momenten.

Estella had haar weg terug naar het bed van haar vader gewerkt en legde met affectie een hand op de zijne. 'Het gaat erg goed met ze. Martin is gek op haar en ze is ook prachtig.' Ze glimlachte breed en kneep in haar vader's hand. 'Ze zal snel een grote zus worden.' Ella had het zelfs nog niet aan Mart verteld, maar ze voelde dat het goed was dit nu met haar vader te delen. Het was wellicht het laatste wat ze hem kon geven, een goed bericht. Ze wilde haar vader nog eens bedanken toen ze wat commotie bij de deur hoorde en ze enkele tellen later haar moeder de deur open zag doen. Met een zucht liet ze haar vader's hand gaan. Ze boog zorgvuldig naar voren en gaf hem een kus op zijn voorhoofd. 'Ik zal de Halley naam eer aan doen. Op wat voor manier dan ook,' zei ze zacht voor ze haar moeder onder ogen kwam en al snel het vertrek verliet.

David glimlachte zo breed als hij het kon opbrengen toen Estella vertelde dat ze wederom in verwachting was. Hij had het niet kunnen zien toen ze binnen kwam, maar hij had het idee dat hij wel meerdere dingen miste. 'Dat is prachtig nieuws, Ella, geniet er alsjeblieft van.' Hij wilde haar nog wat zeggen toen de deur open ging, maar hield zijn mond toen hij zag dat zijn vrouw binnen kwam. Bij haar laatste woorden knikte hij en volgde hij haar met zijn ogen tot ze het vertrek uit was. Nadat de deur sloot, richtte hij zijn blik op Adelaide. 'Waarvoor ben je hier?' vroeg hij met een zucht, terwijl hij een comfortabele positie zocht in het bed. Dat zijn vrouw haar intenties niet hetzelfde waren als die van hem, was hij inmiddels wel achter en hij vroeg zich dan ook af wat ze precies van hem wilde.

Adelaide tuurde haar dochter na en vroeg zich oprecht af wat ze precies hier met haar vader had besproken. Niet iedereen zag het misschien in Estella, maar Adelaide wist wel degelijk dat ze haar mannetje kon staan. Ook tegen haar moeder. 'Óf om de geruchten dat ik je vergiftigd heb de kop in te drukken óf om ze nog extra wind bij te geven. Het hangt er van af wie je het vraagt.' Kort bekeek ze haar echtgenoot. Een koning. Met een zucht schoof ze luidruchtig een laag krukje bij het voeteneinde en knielde er op neer. Langzaam stalde ze de materialen die ze bij had rondom haar man's voeten uit. 'Een religieus vrouw hoort haar man een goede reis te wensen door rituelen. Zo doen we dat in het Oosten.' Adelaide was nooit haar afkomst vergeten.

David rolde met zijn ogen bij haar antwoord. 'Het maakt niet uit wie het was, of je het nou wel was of niet - je hebt je zin gekregen. Estella komt op de troon en ik ga dood.' mopperde hij nors en probeerde te zien wat ze bij zijn voeteneinde aan het doen was. 'Ik krijg een mooi en officieel ritueel van je? Wauw, dat had je nou niet hoeven doen Adelaide, niet na alles wat je gedaan hebt.' merkte hij ietwat sarcastisch op en zuchtte uit. 'Ben je daar werkelijk voor gekomen? Om mij een goede reis te wensen?' Al die jaren en nog steeds had hij geen idee wat er in haar hoofd omging. 'Laten we dit alsjeblieft overslaan en doorgaan naar waarvoor je bent gekomen.'

Geërgerd keek Adelaide op van haar werk. 'Oh kom op we weten beiden dat het niet zo simpel zal zijn. Net zoals jouw dood gaat Estella's strijd om de troon lang en moeizaam zal zijn.' Het ergste was wellicht dat Adelaide niet eens in de tussentijd kon reageren als tijdelijke vervanger voor haar man. Tijdens een strijd zoals die er zou gaan woeden was daar geen plaats voor. Adelaide nam door haar dochter naar voren te schuiven zelf velen stappen naar achteren, in de schaduw. Niet dat ze daar ooit uit geraakt was tijdens haar huwelijk met David. Niemand had dat ooit toegelaten, dus had ze altijd vanuit de schaduw gewerkt. 'Ik ben hier omdat ik je vrouw ben en de koningin voor zo lang het nog duurt. Ik heb zo mijn verantwoordelijkheden en jij weet heel goed dat ik die altijd serieus heb genomen.'

'Altijd serieus genomen op de momenten wanneer het jou uitkwam en gewerkt volgens je eigen agenda, ik weet het Adelaide. Ik heb lang gehad om na te denken hier op dit bed en ik moet toegeven, je hebt het lang voor me verborgen kunnen houden. Al die afspraken en onderhandelingen met weet ik veel wie.' Sinds hij op zijn sterfbed lag had hij lang nagedacht over alles in zijn leven en hij was tot vele conclusies gekomen die hij veel eerder had moeten trekken. Nu maakte het allemaal niet meer uit. Het was zoals het was en David kon zichzelf alleen maar voor zijn kop slaan dat hij het niet eerder in had gezien. Lang had hij gedacht dat Adelaide iemand was waar hij zich geen zorgen om hoefde te maken, in ieder geval geen grote, maar hoe meer jaren er vergingen, hoe duidelijker het werd dat hij zich aardig in haar vergist had.

Zuchtend schudde Adelaide haar hoofd en ging ze zwijgzaam verder met de handelingen. Eerlijk gezegd wist ze niet precies waarom ze er voor gekozen had om het ritueel ook echt uit te voeren. Als het haar ging om imago had ze net zo goed als of kunnen doen. Het was nou niet dat David haar nog ging verklikken. 'De enige reden dat jij nooit door hebt gehad wat ik aan het regelen was, David, was omdat je zelf ook druk bezig was.' Met een geheven hoofd keek ze haar man aan. 'En hetzelfde gold voor mij. Ik zat te diep in mijn eigen zaken om jouw plan te doorzien.' Adelaide had jaren geleden al kunnen voorspellen dat haar echtgenoot dit zou proberen. Ze had echter zoveel vertrouwen in haar eigen kennis van álles dat er gebeurde in haar paleis dat ze niet nauwkeurig genoeg was geweest. Ze was te lang onwetend geweest. 'We weten beiden dat de oorlog die gaat komen de schuld van ons allebei is. Doe niet alsof alleen ik de boosdoener ben. Zeker niet nu jij er tussenuit kan knijpen voor al het leed gedaan wordt.'

'Als ik er niet tussenuit zou knijpen, zou er geen oorlog zijn.' merkte hij op en trok zijn wenkbrauw omhoog. David wist niet hoeveel Adelaide van zijn plan af wist. Hij wist dat ze wist dat hij Henry op de troon wilde hebben, maar wist ze ook van zijn bondgenootschap met Silas? Hij hoopte daarbij ook dat Gregoire zijn zoon bij wilde staan in zijn strijd. Het zou hem een groot voordeel opleveren als hij een bondgenoot had die gestationeerd was in Evenfall zelf. Tegenover dit alles stond ook dat hij geen idee had wat Adelaide allemaal had geregeld. Hij was er zeker van dat ze support had uit het Oosten, maar van verdere afspraken had hij geen idee. 'Bij een oorlog is er nooit maar één schuldige, anders zou er geen sprake van oorlog zijn.'

Adelaide kwam abrupt overeind en keek stug van haar echtgenoot weg. Schamper lachte ze. 'Deze combinatie, wij, dat zou ooit toch wel op een oorlog uitgelopen zijn.' Als ze had geweten hoe ze haar leven had moeten leiden in Evenfall had ze wellicht nooit zichzelf voor Davids voeten geworpen. Toch had ze zich al die jaren lang nog altijd als de meest bekwame kandidaat beschouwd. Het was alleen zo anders geweest als andere mensen dat ook zo hadden gezien, als ze haar meer ruimte hadden gegeven! 'Oh houd op met je stomme generalisatie van alle oorlogen. Het gaat om nu, niet om hoe het in andere tijden is gegaan, op andere plekken.' Ze sloeg haar armen over elkaar en keek op David neer. 'Denk je echt dat het anders zou zijn geweest als ik daar op het stérfbed had gelegen?'

'Ik weet niet wat je van me wilt horen Adelaide.' merkte David op en probeerde haar blik te vangen. 'Ik weet niet of het anders zou zijn geweest en eerlijk gezegd maakt het me ook niet uit. Het is niet anders, jij ligt hier niet, maar ik wel.' Als hij meer tijd had gehad, had hij zijn taak kunnen overdragen aan Henry, hem er beter op kunnen voorbereiden en het wellicht zelfs publiekelijk bekend kunnen maken. Dat had Henry vast een hoop meer steun gegeven, ook vanuit het volk, maar zo was het niet gelopen. 'Ben je klaar met je... ritueeltje, Adelaide?'

Adelaide nam geen moeite die vraag te beantwoorden. Ze wilde heel veel van hem horen, maar tegelijkertijd hoefde ze alle antwoorden niet. Ze hadden hun leven nou eenmaal geleefd zoals ze het geleefd hadden en dat was het. 'Er is nog één deel.' Adelaide stopte haar handen in haar rokken en rommelde er wat heen en weer tot ze een klein glazen buisje tevoorschijn haalde. Het was een geluk dat ze het voor elkaar had gekregen om bewakers voor de deuren te zetten die bij haar in het krijt stonden. Iedereen werd namelijk grondig gecontroleerd voor binnenkomst, maar ze hadden haar zo naar binnen laten gaan. Zorgvuldig plaatste ze het buisje rechtop op het nachtkastje en sloeg ze vervolgens haar armen weer over elkaar. 'Daar zit je uitweg in. De mogelijkheid om je einde zelf te kiezen. Je kan hier blijven liggen en er maar op wachten of je kiest zelf het moment.'

David keek naar het buisje met de doorzichtige vloeistof op zijn nachtkastje en keek vervolgens naar Adelaide. 'En daar komt mevrouw nu mee.' merkte hij droogjes op en zuchtte uit. 'Maar goed, beter laat dan nooit.' Hij begon zijn leven in dit bed aardig zat te worden en het was hem al meerdere malen ten gedachten gekomen om er zelf een einde aan te maken. Helaas had hij die mogelijkheid nooit gehad: tot nu. Hij liet zijn blik op het buisje rusten en vervolgens op haar. 'Nooit verwacht dat deze woorden ooit nog mijn mond zouden verlaten, maar bedankt Adelaide.'

Adelaide was oprecht verbaasd te horen dat David er ook echt in vertrouwde dat ze hem had gegeven wat ze zei dat het was. Net zo goed had ze hem een ergere en nog langere lijdensweg kunnen geven met wat er dan ook voor goedje in het buisje zat. Adelaide zou zichzelf daartoe echter nooit verlagen. 'Zie het maar als een bedankje dat je me al die jaren terug deze kans hebt gegeven. En dat we ooit een goede tijd hadden. Dat we tenminste bewonderenswaardige kinderen hebben gebracht voor Tarth.' Er mocht misschien spot doorklinken in deze woorden, Adelaide meende ze wel degelijk. Ze droeg veel haat voor de koning, minachting zelfs, maar dat kwam ook voort uit de herinneringen en de gedachten dat hij ergens ook een goede man was en dat ze het samen goed hadden gehad.

Hij wilde nog een gesneerde opmerking naar haar maken, maar besloot zijn mond te houden en knikte enkel. Dat ooit was wel erg lang geleden geweest en het koste David zelfs moeite om die tijd voor ogen te halen. Hij had er vaak aan gedacht wat er was gebeurd als hij had besloten om niet met Adelaide te trouwen, hoe zijn leven zou zijn geweest als hij samen was gebleven met Iwone - of iemand anders. Dan was zijn leven vast niet zo geëindigd als nu. 'Moge de beste winnen.' merkte hij nog op, voor hij een bediende riep om Adelaide het vertrek uit te laten begeleiden.

Nieuw

Adelaide zat met een peinzende uitdrukking in de werkkamer van haar pas overleden echtgenoot. Er was vanzelfsprekend niemand geweest om de vertrekken die ooit aan de koning toebehoorden over te nemen. Estella had haar eigen vertrekken verkozen boven het koninklijke stel. Voor Adelaide was het slechts praktisch dit in gebruik te nemen. David's werkkamer lag vol materiaal dat ze maar al te goed kon gebruiken. De rest van zijn privé ruimtes had ze dan ook onberoerd gelaten. Het was alleen deze ruimte waar ze naar uit gekeken had om tot haar beschikking te hebben. Met haar sierlijke handtekening maakte ze een brief naar haar broer Alistair af en vouwde hem toen zorgvuldig dicht om met haar zegelring de brief te verzegelen. Met Henry's aanwezigheid aan de poorten van Evenfall was het tijd om plannen in gang te gaan zetten.

Cecilia was na haar overnachting bij Kay weer teruggekeerd naar het paleis. Ondanks alles wat er gebeurd was, wilde ze niet dat haar moeder en zuster dachten dat zij er ook vandoor was gegaan zonder iets te zeggen. Echter kon ze sinds die dag nergens anders meer aan denken dan aan het paleis ontvluchten. Het had goed gevoeld om niet meer binnen de muren van het paleis te zijn, om te doen wat ze wilde zonder dat er meteen drie wachters op haar neus stonden om te kijken wat ze aan het doen was. Ze was meerdere malen teruggekeerd naar het huis van Kay, gewoon om wat tijd door te brengen buiten alle chaos om. Tevens had ze hem een voorstel gedaan, waar hij mee in had gestemd en dit was het moment waarop ze haar moeder over haar plannen zou informeren. Enkele wachters hadden haar vertelt dat ze haar moeder kon vinden in de oude werkvertrekken van haar vader. Zonder haar komst aan te kondigen, opende ze de deuren en liep ze de vertrekken binnen. 'Moeder, ik zou graag met je willen praten. Onder vier ogen.'

Adelaide keek geïnteresseerd op toen er plots iemand de ruimte in kwam. Zorgvuldig wapperde ze met de brief zodat de zegel snel op zou drogen en verrast zag ze dat Cecilia voor haar stond. 'Cecilia-' Ze knikte en wuifde met haar vrije hand naar de twee wachters die de deur bewaakt hadden. Ze waren al snel weg en Adelaide gebaarde haar dochter om te gaan zitten. 'Waar wil je het over hebben? Heb je nieuws over Cordelia?' De verdwijning van haar jongste dochter was een extra bezigheid geweest op haar al drukke schema en ze had er lang niet zo veel tijd aan kunnen besteden als ze gewild had. Het baarde haar echter ernstig zorgen niet te weten waar ze uithing en wie haar wellicht nu kon benaderen.

Cecilia wachtte tot de wachters de deuren achter zich gesloten hadden en stapte naar voren toe. 'Ik heb nog niets gehoord van Cordelia nee.' Ze nam plaats op één van de bordeaux rode stoelen die voor het bureau stonden en keek haar moeder aan. 'Ik wil het hebben over mijn vertrek.' zei ze met een stalen gezicht en haar blik nog op haar moeder gericht. Ze wilde er niet omheen blijven draaien, dus gooide ze het er liever zo uit. Ze was het leven hier in het kasteel zat, zeker met een leger voor de deur. Daarnaast wilde ze haar eigen leventje leiden en niet degene die voor haar was uitgestippeld door haar ouders. Hopelijk kon Kay haar dat leven schenken en anders zou ze het ergens anders zoeken, maar niet hier.